Kultura i Lifestyle
Halloween, czyli cukierek albo psikus!
Czy wiecie skąd wywodzi się obchodzone w głównej mierze w krajach anglosaskich święto Halloween?
Dokładna geneza Halloween nie jest znana. Przypuszcza się, że jego ojcami byli albo Rzymianie, którzy mniej więcej w tym czasie czcili bóstwa owoców i nasion, albo Celtowie witający pod koniec października nadejście zimy i świętujący tym samym zakończenie sezonu żniw. Halloween jakie znamy dziś kształtowało się na przestrzeni wieków poprzez łączenie się okultyzmu, rytuałów pogańskich oraz tradycji chrześcijańskich. Co ciekawe, powszechnie Halloween kojarzone jest ze świętem zmarłych, jednak w rzeczywistości i poganie i wcześni chrześcijanie czcili zmarłych wczesną wiosną – między marcem a majem.
Najbardziej prawdopodobna teoria głosi, że wszystko rozpoczęło się ponad 2000 lat temu na ziemiach zamieszkiwanych przez Celtów. 31 października podczas festiwalu zwanego Samhain świętowali oni koniec lata i przygotowywali się na nadejście zimy – czasu zmagań z głodem, chłodem i niedostatkiem światła słonecznego. Ponadto, ten dzień był dla nich tym, czym dla nas jest 31 grudnia, czyli takim Sylwestrem i Nowym Rokiem. Według pradawnych wierzeń, Druidzi (celtyccy kapłani) głosili, że tej właśnie nocy zaciera się granica między zaświatami, a światem ludzi żyjących. Dzięki temu, dusze zmarłych mogą swobodnie przemierzać ziemskie bezkresy. Problem jednak w tym, że do świata żywych mogły dostać się zarówno duchy dobre, jak i złe. Działo się tak dlatego, że bóg śmierci Samhain sprowadzał na ziemię dusze zmarłych w minionym roku po to, by odpokutowały swoje występki. Palono więc 31 października ogniska, które miały odstraszać złe duchy, a przyciągać te dobre oraz przebierano się w dziwne stroje i zakładano maski – również w tym samym celu. Innym ważnym elementem święta Samhain było składanie ofiar – również tych z ludzi. Teraz wiecie już dlaczego podczas Halloween zakładamy maski i przebieramy się za zombiaki? :)
Z czasem wpływy kościoła katolickiego rozszerzały się na całą Europę zachodnią, a rytuały pogańskie, w tym Samhain nie były zbyt mile widziane i za bardzo tolerowane. Kościół potrzebował jednak pieniędzy, a co za tym idzie – wiernych. Dlatego też w VII wieku Watykan postanowił, że połączy tradycje chrześcijańskie z pogańskimi – bo przecież i tu i tu czciło się zmarłych, prawda? W ten oto sposób 1 listopada ogłoszono Dniem Wszystkich Świętych, w którym upamiętniano męczenników i zmarłych wiernych.
Skąd jednak pochodzi słowo HALLOWEEN? W średniowieczu dzień Wszystkich Świętych znany był jako All Hallows’ Mass, czyli w dosłownym tłumaczeniu - Msza za Wszystkich Świętych. Noc poprzedzająca ten dzień zwana była All Hallows’ Eve – Wigilia Wszystkich Świętych. Po pewnym czasie skrócono to do Halloween.
Ostatnia kwestia, jaką należy poruszyć to tradycyjne „cukierek, albo psikus”. W latach 40-tych XIX wieku tradycje Halloween przywędrowały do Stanów Zjednoczonych za sprawą irlandzkich imigrantów poszukujących lepszego życia za oceanem. Wraz z nimi przybyły także inne tradycje związane z innymi świętami, np. robienie psikusów sąsiadom (kojarzycie ze Śmigusem Dyngusem?). Chcący pozostać nierozpoznanymi, dzieciaki zakładały maski i np. ściągały bramy z płotów sąsiadów. Z czasem te niegroźne kawały i psoty przerodziły się w akty prawdziwego wandalizmu. W latach 30 XX wieku narodziła się idea szantażu – daj cukierka, albo splądrujemy ci chatę. I co mieli powiedzieć biedni kupcy i sąsiedzi? Przekupywali psotnych wandali czym tylko mogli…
Przeczytawszy nasz artykuł, sprawdź ile zrozumiesz z filmiku National Geographic :)
Łapcie także garść słówek, które mogą Wam się przydać w rozmowach o Halloween :)
- All Saints’ Day – Dzień Wszystkich Świętych
- All Souls’ Day – Dzień Zaduszny
- bones – kości
- bogeyman – licho, straszydło
- broomstick – miotła
- burial – pochówek
- candle – świeca
- cemetery/ graveyard – cmentarz
- cobweb – sieć pajęcza
- coffin/ casket – trumna
- corpse – zwłoki
- crow – wrona
- creepy – straszny
- darkness – mrok, ciemność
- dress up as – przebierać się za (kogoś)
- full moon – pełnia księżyca
- gore – rozlana krew
- grave – grób
- grim reaper – kostucha
- jack-o-lantern – lampa z wydrążonej dyni
- midnight – północ
- prank – figiel, psikus
- pumpkin – dynia
- sacrifice – ofiara
- skull – czaszka
- soul – dusza
- spell – zaklęcie, urok
- spooky – straszny
- scarecrow – strach na wróble
- supernatural – nadprzyrodzony
- superstitions – przesądy
- tomb – grobowiec
- tombstone – płyta nagrobna
- ungodly activities – bezbożne zajęcia
- unholy ground – bezbożna ziemia
- trick or treat cukierek albo psikus
- wand – różdżka
- witchcraft – czarna magia, czary