Burzliwe dzieje rzymskiej ery

Łagodne zbocza pagórków pokryte są barwną zielenią porastających je traw. Dzielone murami z szarych kamieni, wtapiają się łagodnie w fioletowe morze rozciągniętych na wyższych partiach wrzosowisk.

Krajobraz charakterystyczny dla obszaru północnej Anglii. Tereny te kryją barwną, acz krwawą historię toczonych tu za czasów panowania rzymskich legionów walk. Szczególną uwagę zwraca kamienny szlak zwany Wałem (Murem) Hadriana.

Wybudowany został w latach latach 121-129  na rozkaz cesarza Hadriana, pragnącego chronić zdobyte przez Rzymian tereny. Pierwotną funkcją tego rzymskiego wału obronnego była zapora przed najazdami wojowniczych plemion Piktów z Kaledonii. Wysoki na większości odcinków na 4,5m mur, wyznaczał też symboliczną, północną granicę Imperium Rzymskiego w Brytanii.

Do jego budowy użyto 750 000 m3 kamieni, zaś imponująca struktura postawiona została w tak krótkim czasie przy udziale stacjonujących wówczas w okolicy legionistów i wspierających ich oddziałów wojskowych. Granica Hadriana stała się domem dla niemal 10 tysięcy żołnierzy.

Rozmieszczone co kilkaset metrów wieże strażnicze i niewielkie forty przecinane były od zaplecza przez drogi a na przedpolu - fosy. Solidna konstrukcja ciągnęła się przez 74 mile (ok.150 km), zaś fragmenty po fortach i garnizonach zachowały się do dziś mimo, że mur przez stulecia był ograbiany z kamieni. Badacze zajmujący się historią tej wyjątkowej budowli podkreślają jeszcze jedną ważną rolę konstrukcji: stworzone wzdłuż muru punkty celne stanowiły dla Rzymian świetną okazję do poboru opłat i danin od podróżujących tędy mieszkańców,  którzy na terenie Imperium załatwiali swoje codzienne sprawy, przemierzając szlak w różne strony.  

Współczesność Muru Hadriana to przede wszystkim doroczne wycieczki licznych grup turystów, którzy pragną naocznie doświadczyć fragmentu burzliwych dziejów historii, która ukształtowała współczesną Wielką Brytanię. Od przeszło 30 lat specjalny wycieczkowy autobus z trzema wykwalifikowanymi przewodnikami na pokładzie pomaga turystom w przeprawie przez historyczny szlak.

Corocznie w okresie od kwietnia do sierpnia mur badany jest przez grupy archeologów, którzy nie ustają w poszukiwaniu nowych śladów cywilizacji sprzed setek lat. Od końca kwietnia do pierwszych dni czerwca na terenie historycznego szlaku odbywają się liczne wydarzenia kulturalne: koncerty, imprezy i festiwale a także sportowe konkurencje biegaczy, którzy, niczym zaprawieni w bojach rzymscy legioniści biją rekordy w przemierzaniu wału Hadriana na czas. 

Fot.: Magnus Hagdorn, Carole Raddato, Ged, Mike Bishop, Mer, Gailhampshire, Jura